Размер шрифта: A AA Изображения Выключить Включить Цвет сайта Ц Ц Ц Х
Включить версию для слабовидящих
Суббота 30.03.2024 00:45











Приветствую Вас Гость
Добро пожаловать на школьный сайт!
Среднеколымский улус Эбяхская СОШ


Телефон доверия
Телефон доверия: 8-(4112)-42-10-28 +7 (495) 104-68-38 «Горячая линия»: ЕГЭ: 8-(4112)-42-10-46 ОГЭ: 8-(4112)-42-10-48 +7 (495) 984-89-19

Меню сайта

Архив записей

Статистика

Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0

Счетчик материалов
Комментарии: 327
Форум: 26/2901
Фото: 125
Дневник: 12
Новости: 756
Файлы: 83
Статей: 1
Сайты:
Объявления: 0
FAQ:
Гостевая книга: 364
Тесты: 4

Главная » 2013 » Февраль » 1 » Мин торообут Эбээ5им. Никитина Варя 10 кл.
16:48
Мин торообут Эбээ5им. Никитина Варя 10 кл.

Мин торообут Эбээ5им.

Торообут дойду диэн киьиэхэ саамай кунду, чугас сир. Киьи торообут дойдутугар тиийдэ5инэ дууьалыын сынньанар, санаалыын уларыйар. Киьи торообут сирин салгынын инэриннэ5инэ, туох баар дууьатыгар сонмут ахтыл5ана (бааьа), сонньуйбут санаата (буруйа-харата) барыта сутэр курдук.

Саха сирин бэрэсэдьиэнэ 2013 сыл боьуолэк сыла буоларын туьунан укаас таьаарбытынан сибээстээн, бэйэм боьуолэгим туьунан кыратык сырдатан ылыахпын ба5арабын. Мин ІІ-с Ханалас нэьилиэгэр торообутум. Мин торообут сирим олус киэн, баай, ыраас сир. Элбэх куоллэрдээх, сыьыылаах, тыалаах. Олохтоохторо эйэ5эс, сылаас, утуо майгылаахтар. Кэлбити киллэрэр, тонмуту ириэрэр, аччыктаабыты аьатар урут уруккуттан кэлбит угэстээхтэр.

Эбээх сириттэн элбэх биллэр дьоннор тахсыбыттара. Дуонсэ5э торообут уорэх салаатын маннайгы сэбиэдиссэйэ Д.С.Слепцов, Н.С.Габышев – Нэртэ суруйааччылар союзтарын чилиэнэ, суруйааччылар: Ф.Ф.Бережнов сэрии кыттыылаа5а, суруйааччы, В.И.Ефимов-Сыркыс поэт, дуобакка І категориялаах республиканскай судьуйа, И.Н.Сухомясов РФ суруналыыстарын чилиэнэ, В.Н. Винокуров олохтоох самодеятельнай мелодист, Е.Д.Ефимова СР уорэ5ин, культуратын туйгуна, республика5а биллэр оьуокайдьыт, ырыаьыт, уос номо5о буолбут ус куустээх дьоннорбут Гуляев Н.Н.(Куустээх Ньукаас) Созонов Н.А. (Ньонньооьой) уонна Слепцов Н.И. ІІ (Куштук). Биьиги боьуолэкпитигэр ус герой ийэттэн А.В.Созонова хаалла. Слепцова А.А., Слепцовва Е.И. хомойуох иьин биьиги  кэккэбититтэн туораабыттара.  А5а дойдуну комускуур Улуу сэрии кыттыылаахтара : Ф.Ф.Бережнов Японияны кытта сэрии кыттыылаа5а,дойдутугар бааьыран тоннубутэ. Е.Г.Слепцов Япония утары сэрии кыттылаа5а. Саха Сиригэр 1950с. тоннубутэ. И.П.Емельянов А5а дойдуну комускууур улуу сэрии кыттыылаа5а. Манна 60-с сылларга олохсуйа кэлбитэ. Улэ фронт кыттыылаахтара эмиэ элбэхтэр. Бары мэтээлинэн на5араадаламмыттара.

ІІ-с Ханалас хайдах торуттэммитэ уос номо5о кэпсииринэн маннык. Урут Олуонэ орус сунньуттэн Дыгын Дархан удьуордара сана сир арыйаары ынахтаах-суоьулээх Дьааны таастарын туораан бачча бэйэлээх ыраах сиргэ кэлбиттэр эбитэ уьу. Кэлэн баран манна олорор тон биистэри кырган олохсуйбуттар. Онтон архыыпка кордоххо, ол са5ана Кылгас Ханалас нэьилиэгэр ус а5а ууьа олорбуттар. Согдьобул, Быйа уонна Кудугуй. Бу ус а5а ууьуттан билигин тороон уоскээн олоробут. Онтон бастакы кинээс Бочур Котемеев диэн киьи. Кини 1775 –

1778 сылларга кинээстээбитэ уьу. Билигин нэьилиэкпит баьылыга К.К.Бубякин. Кини иккиьин талыллыбыта. Константин Константинович Бубякин биьиги нэьилиэкпит оло5ор сана уларыйыылары таьаарда. Сана о5о саада тутуллан киирдэ, сана Арчы дьиэтин тутуута са5аланна, боьуолэккэ сана дьиэлэр элбээн, сана техника кэлэн боьуолэкпит улаатан, сайдан иьэр.

Уорэх бастакы кыьата Дуонсэ учаастагар 1901 сыллаахха Духовнай Иепархия ыйаа5ынан тэриллибитэ. Винокуров Н.В. Дуонсэтээ5и Иннокентьевскай танара дьиэтин а5абыытынан, оттон Сизых Н.И. Саха сиринээ5и Епархия уорэхтээьиннэ Сэбиэтин Халыматаа5ы отделенията учууталынан анаабыттара. Ол танара дьиэтэ ус нэьилиэк олохтоохторун христианство итэ5элигэр киллэрэр киин сир буолбута. 1935-36 cc. Эбээх боьуолэгэр тутуллубут бала5ан дьиэ5э интернат оскуола буолбута. Сэбиэдиссэйинэн Шарин А.И. улэлээбитэ. 1938с. Танара дьиэтэ котуруллэн Эбээххэ а5алыллан тутуллан начаальнай(алын) оскуола аьыллар. Тутууну Гуляев Н.Н.(Куустээх Ньукаас) салайбыта. 1956с. оскуола сиэн урдуттэн боьуолэк ортотугар коьорон а5алыллар. 1972с. сана оскуола главнай корпуьа нэьилиэнньэ кууьунэн тутуллар. Ити сыл 8 кылаастаах оскуола статуьун ылар. 1990с. орто оскуола статуьун ылар. 1992с. бастакы выпуьун таьаарар.  1997с. сана спортзал киирэн о5олор онно физкультура уруогар дьарыктанар буолбуттара. 2002с. оскуола иьигэр интернет киирэн ыраах дойдулары кытта кэпсэтэр кыахтаммыппыт. 2002с. оскуола иьинэн компьютернай разверткалаах 5-11кылаастарга тус -туьунан ааттаах, о5олор бэйэлэрэ айан онорон таьаарар хаьыаттарын тахсарыгар булан, тэрийэн соптоох услуобуйаны, малы-салы ситиьэн, ол хаьыаттар бу куннэ дылы тиьигин быспакка тахса тураллар. Быйыл биьиги оскуолабыт 22-с.(суурбэ иккис) выпуьун таьаарыа. Оскуолабыт дириэктэрэ Семен Семенович Юмшанов. Кини биьиги оскуолабытыгар иккис сылын дириэктэрдиир. Быйыл оскуолабытыгар сана кинигэлэр, компуутэрдэр улэ5э киирдилэр. «Дьулуур» о5о тумсуутэ, Гуляев Н.Н. салайар «Аргыс-2» краеведческай-туристическай этэрээт хаьыс да сылын улэтин быспакка ситиьиилээхтик о5олору дьарыктыыр. Биьиги оскуолабытыттан республиканскай саха тылын олимпиадатыгар кыттан Ефимова Лилия бастаабыта уонна тыл салаатыгар уорэххэ киирэн туйгуннук уорэнэр. Быйыл республиканскай «Инникигэ хардыы» НПК-5а Слепцова Анджелика баран ситиьиилээхтик кыттан кэллэ.

Оскуола5а киирэр сааьын туола илик о5олор дьиэлэрэ 1959с. урукку холкуос хонтуоратын дьиэтин ремоннаан 20 миэстэлээх круглосуточнай дьааьыла арыллыбыта. Сэбиэдиссэйинэн Калинкина Р.П. анаммыта. 1960с. Бондаренко В.Г. (Ф.Ф.Бережнов) кэргэнэ анаммыта. Онтон 1966с. Слепцова Е.И. сэбиэдиссэйинэн анаммыта. Кини детсады кытта биир тэрилтэ буолуохтарыгар дылы улэлээбитэ. 1963с. 20 (суурбэ)миэстэлээх 3-тэн 7-гэр дылы саастаах о5олор сылдьар детсадттара тэриллэн киирбитэ. Сэбиэдисэйинэн Аргахтаахтан сылдьар Яковлева Е.Д. кэлэн улэлээбитэ. 1972с. 2 квартиралаах дьиэни холбоон ясляны онно коьороллор. 1973с. ясляны уонна детсады холбоон 70 миэстэлээх дьааьыла сад тэриллибитэ. 1980с. Местникова П.П.(Чурапчы) заведующайынан улэлии кэлэр. 1986с. о5о ахсаана элбээн нэьилиэнььэ кордобулугэр эппиэттээбэт буолбут. Бу сылларга сана детсад тутуутун боппуруоьа туруоруллар. Ясля-сад «Хараначчы» аатын ылар. Орто оскуола эбии пристрой туттан Эбээххэ шестилетка кылааьа арыллар. Потапова В.В. сэбиэдиссэйдээх, 1991 с. уорэх сыла са5аланар.  Онтон ыла оскуола уонна детсад кэккэлэьэ тураллар.

Биьиги нэьилиэнньэбитигэр культура, искусство уонна литература Октябрьскай революция кэнниттэн дьэ сайдан барбыта. Боьуолэккэ бастакы аа5ар бала5ан 1942с. улэлээбитэ. Онно бастакы сэбиэдиссэйинэн Гуляев И.Н. улэлээбитэ. Кэлин сэбиэдиссэйдэрэ сыллата уларыйан испиттэрэ. 1947 сыллааха кулууп дьиэ тутуута са5аламмыта. Бастакы сэбиэдиссэйинэн аа5ар бала5анна кэлин улэлээбит киьи Слепцов П.Х. сэбиэдиссэйдээбитэ. Дьэ онтон ыла кулууп улэтин са5алаабыта. Улахан бэлиэ кэмнэргэ дакылааттар аа5ыллаллара, саха суруйааччыларын пьесалара туруоруллара, маассабай оонньуулар ыытыллаллара.Нэьилиэк культурнай тэрилтэтигэр идэлээх улэьит быьыытынан бастаан Гуляева (Находкина) О.И. Якутскайдаа5ы культпросвет училищены бутэрэн баран кэлэн улэлээбитэ. Кулууп иьинэн хоровой, драматическай, танцевальнай куруьуоктар расписание быьыытынан ыытыллар буолтара. Ыччаттары тумэн, художественнай самодеятельность коруутугэр оройуон киинигэр аан бастаан коллективнай киирии буолбута. Кэлин кулууп сэбиэдиссэйэ коьон барбытын кэннэ Габышев Н.С.-ІІ сэбиэдиссэйинэн улэлээбитэ. 1962-72сс. Кулууп иьинэн художественнай самодеятельность уонна спортивнай уонтан тахса куруьуоктара улэлииллэрэ. Кулууп улэтигэр киинэ улахан оруолу ылара. Нэьилиэккэ бастакынан саната суох киинэни Владимир Кондаков диэн нуучча киьитэ кордорбутэ. Онтон 1998 с. сана кулууп «Норуот кууьэ-комуол кууьэ» диэн этиинэн тутуллубута. Киэн сырдык кулууп И.И.Слепцов (Учуунускай) аатын ылан турар. Урукку курдук театральнай, танцевальнай, вокальнай куруьуоктар буолаллар. Эдэр ыччат мунньустан гастролга сылдьаллар, киинэ кордороллор.

Эбээхтээ5и участковай балыыьа сэрии иннинэ тутуллубута.  Сэрии буппутун кэннэ 1946с. эмчитинэн Шевченко А.А. нуучча кыыьа улэлии кэлбитэ. Урукку эргэ балыыьа кордобулгэ эппиэттээбэт буолан 1973с. сэбиэт бэрэсэдээтэлэ Третьякова М.А. туруорсуутунан 10 койкалаах сана балыыьаны туппуттара. Ол балыыьа 2005с. дылы улэлээбитэ. Онтон 2005с. сана балыыьа улэ5э киирбитэ.

Нэьилиэккэ тыа хаьайыстыбата урут уруккуттан баар этэ. Урут колхоз диэн ааттанар буолла5ына, 1960с. совхоз диэн ааттанар буолбута. Колхозтаахтар бука бары паайдарыттан ба5а оттунэн аккаастанан бары баайдарын совхозка холбообуттара. Биьиги «Калинин аатынан» колхозпут совхоз «Эбээхтээ5и» отделенията буолбута, отделение управляющайынан, 1960 сылтан колхоз бэрэсэдээтэлэ Колесов И.Н. бигэргэтиллибитэ. Оноьуллан тахсар бородууксуйа урдээьинигэр, производственнай базаларга уонна сир оноьуутугар сурун бол5омтону уурулларын тумугэр уут ыаьына биллэрдик урдээбитэ. Отделения5а кырымахтаах хара саьыл итиитэ са5аламмыта. Онно улахан бол5омтону уурбуттара. Билигин Сэбиэскэй союз ыьыллан ол барыта Сэбиэскэй Союьу кытта ыьыллыбыта. Билинни кэмнэ уп-харчы, от тиийбэтинэн сибээстээн ферманы эспиттэрэ. Чааьынай дьон Ынтаах уонна Баахыл кооперативка уут туттаран онон тыа хаьаайыстыбабытын тутан олоробут.

Мин торообут нэьилиэгим историятын туьунан кылгастык кэпсээтим. Кини оссо сайда, улаата, биллэ-косто турарыгар ба5арабын!

                                                
Просмотров: 1170 | Добавил: Nick_Nick1753 | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
[ Регистрация | Вход ]
Друзья школы
  • Сайт Гуляева А.И. учителя Эбяхской СОШ"
  • Сайт Гуляева Н.Н. учителя Эбяхской СОШ"
  • сайт г.Среднеколымска
  • Среднеколымская улусная гимназия- Сайт Алины
  • Управление образованием
  • МУУО Среднеколымского улуса 2010
  • Березовская СОШ
  • Сылгы-Ытарская СОШ
  • Алеко-Кюельская СОШ
  • Аргахтахская СОШ
  • Налимская СОШ
  • Ойусардахская СОШ
  • Сватайская СОШ
  • Улусная гимназия
  • Сайт Среднеколымского улуса
  • Сайт МДОУ "ЦРР "Сказка"" г. Среднеколымск
  • Сайт девушек 9 кл.ЭСОШ
  • Сайт Одноклассники.ru

  • Календарь
    «  Февраль 2013  »
    ПнВтСрЧтПтСбВс
        123
    45678910
    11121314151617
    18192021222324
    25262728

    Друзья сайта
  • Официальный блог
  • Сообщество uCoz
  • FAQ по системе
  • Инструкции для uCoz

  • Наш адрес

    Поздравляем
    С ДНЕМ РОЖДЕНИЯ!!!


    Погода в Эбяхе

    Copyright MyCorp © 2024